Shusha

2024-cü il üçün abidələrin monitorinqinin aparılması haqqında

Şuşa şəhərinin ərazisində yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin 2024-cü il üçün monitorinqinin keçirilməsinə dair

TƏDBİRLƏR PLANI

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2022-ci il 15 sentyabr tarixli 352 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Şuşa şəhəri ərazisində yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin monitorinqinin keçirilməsi Qaydası”nın 7-ci bəndinin tələblərinə uyğun olaraq 2024-cü il üçün əlavədəki siyahıda adları qeyd edilən abidələrin monitorinqinin aparılması nəzərdə tutulur.

Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin 7-4/3-1-3/2023 nömrəli 09.03.2023 tarixli Əmri ilə yaradılmış Monitorinq komissiyası Şuşa şəhəri ərazisində yerləşən tarix və mədəniyyət abidələrinin monitorinqini həyata keçirir. Qaydaya əsasən zəruri hallarda komissiyanın işinə ekspertlər (mühəndislər, tarixçilər, memarlar, arxeoloqlar və.s.) cəlb edilə bilər.

Monitorinq 01.11.2024-cü il tarixdən başlayaraq 30.11.2024-cü il tarixədək bir ay müddətində davam edəcək.

Monitorinq aşağıda göstərilən üsul və vasitələrlə həyata keçiriləcək:

1. Monitorinq üsulları:
  1. abidələrə məxsus sənəd və məlumatların yoxlanılması;
  2. abidələrə baxışın keçirilməsi;
  3. lazım olduğu təqdirdə abidələrin ekspertizasının həyata keçirilməsi.

1. Monitorinq vasitələri:
  1. fotofiksasiya da daxil olmaqla, abidənin naturada (yerində) öyrənilməsi;
  2. vizual ekspert qiymətləndirməsi;
  3. ehtiyac yarandığı təqdirdə zondaj və instrumental (alət) ölçmələr;
  4. ehtiyac yarandığı təqdirdə laboratoriya tədqiqatları;
  5. biblioqrafik və arxiv araşdırmaları.
Abidənin konservasiyası, təmiri, bərpası, rekonstruksiyası və ya regenerasiyası haqqında təkliflər hazırlamaq üçün komissiya abidənin cari vəziyyəti, saxlanılması, istifadə proqramına riayət olunması və mühafizə vəziyyətini qiymətləndirir.

Abidələrə təhlükə yaradan risk faktorlarının dairəsi aşağıdakı siyahı üzrə müəyyən ediləcək;
1. Əsas təbii risk faktorları aşağıdakılardır:
  1. zəlzələ;
  2. su anbarlarının daşmasının təsiri;
  3. eroziya (fiziki, kimyəvi və bioloji);
  4. sel sularının təsiri;
  5. torpaq sürüşməsi;
  6. təbii yanğınlar.
2. Əsas antropogen (insan fəaliyyəti) risk faktorları aşağıdakılardır:
  1. mühəndis-texniki və kənd təsərrüfatı işlərinin aparılması nəticəsində geoloji mühitin pozulması;
  2. bitki örtüyünün məhv edilməsi;
  3. səs-küy, vibrasiya və ətraf mühitin təbii fiziki parametrlərinin digər pozuntuları;
  4. ətraf mühitin çirkləndirilməsi;
  5. yanğın.
3. Risk faktorlarının təsirinin təzahürü abidələrin quruluşunda (təməlində, hörgüsündə, divarlarında, tavanlarında, günbəzlərində, damlarında), dekorasiyasında (divar rəsmlərində, digər bəzək elementlərində, fasadlarında), abidə yerləşən ərazinin komponentlərində baş vermiş və ya baş verə biləcək dəyişikliklər şəklində müşahidə olunur.

Monitorinqin nəticələri barədə hesabat komissiya tərəfindən hazırlanaraq idarəyə təqdim edilir.

Monitorinqin aparılması məqsədilə yaradılmış komissiyanın tərkibi aşağıdakı kimidir:

Komissiyanın sədri

Müslüm İmranlı Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin müdiri

Komissiyanın sədr müavini

Pərviz Poluxzadə Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin monitorinq üzrə aparıcı mütəxəssisi

Komissiyanın üzvləri

Nəzrin Əhmədzadə Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin tarixi memarlıq üzrə aparıcı mütəxəssisi

Elcan İbrahimov Ərazinin inkişafı və əmlakın idarə olunması şöbəsinin müdir müavini

Qorxmaz Kərimov Ərazinin inkişafı və əmlakın idarə olunması şöbəsinin sahə rəisi-mühəndisi

Səttar Quliyev Ərazinin inkişafı və əmlakın idarə olunması şöbəsinin inşaat mühəndisi

Vahid Abdullayev Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin abidələrin mühafizəsi üzrə aparıcı mütəxəssisi

Nicat İsgəndərov Mənzil-kommunal və təmir xidmətinin direktoru

Tədbirlər planı üzrə 2024-cü il üçün monitorinqi aparılacaq abidələrin

S İ Y A H I S I

Sıra №-si	Abidənin inventar №-si	Abidənin adı	Tarixi	Yerləşdiyi ünvan
1	337	Qala divarları	1754-cü il	Şuşa şəhəri
2	338	Pənahəli xanın sarayı	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
3	339	Qara Böyük xanım bürcü	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
4	340	Heydər türbəsi		Şuşa şəhəri
5	341	Hacıquluların malikanəsi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
6	342	Xurşud banu Natəvanın evi	XVIII əsr	Xurşidbanu Natəvan küçəsi
7	343	Əsəd bəyin evi	XVIII əsr	Xan Şuşinski küçəsi
8	344	Yuxarı Gövhər ağa məscidi	1768-1769-cu illər	Şuşa şəhəri
9	345	Aşağı Gövhər ağa məscidi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
10	346	İkimərtəbəli karvansaray	XIX əsr	Qarabağ küçəsi
11	347	Mehmandarovların malikanə kompleksi: məscid, kiçik yaşayış evi, böyük yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
12	351	Üzeyir Hacıbəyovun ev muzeyi	XIX əsr	Üzeyir Hacıbəyli küçəsi
13	352	Xanlıq Muxtar karvansarayı	XVIII əsr	8 Noyabr küçəsi,
14	353	Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun karvansarayı	XVIII əsr	8 Noyabr küçəsi
15	354	Zülfüqar Hacıbəyovun evi	XIX əsr	Üzeyir Hacıbəyli küçəsi
16	355	Saatlı məscidi	XVIII əsr	8 Noyabr küçəsi
17	356	Gəncə qapısı	XVIII əsr	8 Noyabr küçəsi
18	357	Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin evi	XVIII əsr	Soltan Hacıbəyli küçəsi
19	358	Qazançı kilsəsi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
20	359	Y.V. Çəmənzəminlinin evi	XVIII əsr	Y.V.Çəmənzəminli küçəsi, 19
21	360	Yuxarı məscid mədrəsəsi	XVIII əsr	Gövhər ağa küçəsi
22	361	Səfərov qardaşlarının karvansarayı	XVIII əsr	Gövhər ağa küçəsi
23	362	Sadıqcanın evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 40
24	363	Uğurlu bəyin evi	XVIII əsr	Xan Şuşinski küçəsi
25	364	Xan sarayı	XVIII əsr	Xurşidbanu Natəvan küçəsi
26	365	Şirin su hamamı	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi
27	366	Seyid Şuşinskinin evi	XIX əsr	S. Şuşunski küçəsi
28	367	M.P. Vaqifin türbəsi	XX əsr	M.P.Vaqif küçəsi
29	368	Qasım bəy Zakirin evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi
30	369	Mədrəsə	XVIII əsr	Səfixan Qarabaği küçəsi
31	370	Behbudovların evi	XVIII əsr	Cıdır düzü küçəsi
32	371	Firudin bəyin evi	XVIII əsr	Pənahəli xan küçəsi
33	372	M.M. Nəvvabın evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi, 4
34	373	Bülbülün evi	XIX əsr	Bülbül küçəsi
35	374	F.B. Köçərlinin evi	XIX əsr	Soltan Hacıbəyli küçəsi
36	375	Hüseyn bəyin evi	XVIII əsr	M.P. Vaqif küçəsi, 7
37	376	Keçəçi oğlu Məhəmmədin evi	XIX əsr	M.P. Vaqif küçəsi, 10
38	377	Karvansaray	XVIII əsr	8 Noyabr küçəsi
39	378	Gəray Əsədovun evi	XVIII əsr	Nizami Gəncəvi küçəsi
40	379	S.S. Axundovun evi	XIX əsr	S.S. Axundov küçəsi, 17
41	380	Cabbar Qaryağdıoğlunun evi	XVIII əsr	Qaryağdıoğlu küçəsi, 20
42	1770	Kurqan	tunc dövrü	Şuşa şəhərinin şimal-qərbində
43	1771	Şuşa və Şuşakənd daş qutusu qəbirləri	son tunc və ilk dəmir dövrü	Şuşa şəhəri, Şuşa kəndinin yaxınlığında
44	1772	Şuşa mağara düşərgəsi	daş dövrü
45	5016	Realnı məktəbinin binası	XX əsr	Heydər Əliyev küçəsi
46	5017	Xəstəxana binası	XIX əsr	Heydər Əliyev küçəsi
47	5018	Yaşayış evi	XIX əsr	Heydər Əliyev küçəsi
48	5019	Qız məktəbi	XIX əsr	Heydər Əliyev küçəsi
49	5020	Aslan Qaraşərovun yaşayış evi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
50	5021	Yaşayış evi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
51	5022	Yaşayış evi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
52	5023	Yaşayış evi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
53	5024	Yaşayış evi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
54	5025	Yaşayış evi	XVIII əsr	Zəfər küçəsi
55	5026	Yaşayış evi	XIX əsr	Zəfər küçəsi
56	5027	Məşədi İbrahimin yaşayış evi	XIX əsr	Zəfər küçəsi
57	5028	Məşədi Novruzun yaşayış evi	XIX əsr	Zəfər küçəsi
58	5029	Yaşayış evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi
59	5030	Yaşayış evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi
60	5031	Həsən Ağanın yaşayış evi	XIX əsr	Şuşa şəhəri, Haqverdiyev küç., 17
61	5032	Yaşayış evi	XIX əsr	Dəmir yumruq küçəsi
62	5033	Yaşayış evi	XIX əsr	Dəmir yumruq küçəsi
63	5034	Şükür bəyin yaşayış evi	XIX əsr	Dəmir yumruq küçəsi
64	5035	Yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, H.Hacıyev küç., 2 A
65	5036	Yaşayış evi	XIX əsr	Şuşa şəhəri, H.Hacıyev küç., 5
66	5037	Yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, İmadəddin Nəsimi, 7
67	5038	Cəfərqulu ağanın yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, İmadəddin Nəsimi, 10
68	5039	Yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, Dəmir yumruq küçəsi, 6
69	5040	Yaşayış evi	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, Dəmir yumruq küçəsi, 8
70	5041	Kilsə qalıqları		Şuşa şəhəri, 8 Noyabr küçəsi
71	5042	Türbə		Şuşa şəhəri
72	5043	Bulaq		Şuşa şəhəri
73	5044	Bulaq		Şuşa şəhəri
74	5045	Bulaq	XVIII əsr	Şuşa şəhəri
75	5046	Bulaq	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, Heydər Əliyev küçəsi
76	5047	Qız monastrı	XVIII—XIX əsrlər	Şuşa şəhəri, keçmiş Zəfər küçəsi
77	5048	Bulaq	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, Köçərli məhəlləsi
78	5049	Bulaq	XVIII əsr	Şuşa şəhəri, Köçərli məhəlləsi
79	5050	Bulaq	XIX əsr	Şuşa şəhəri, Ağadədəli məhəlləsi
80	5051	“Laçın” su anbarı	XIX əsr	Şuşa şəhəri, 8 Noyabr küçəsi
81	5052	Süleyman Vəzirovun evi	XIX əsr	Şuşa şəhəri, keçmiş Marks küçəsi, 3
82	5053	Bulaq		Şuşa şəhəri
83	5060	Yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi
84	5061	Yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi
85	5062	Mamay bəyin yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi, 3
86	5063	Məşədi Teymurun yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi, 4
87	5064	Şor bulaq	XIX əsr	Nəvvab küçəsi
88	5065	Xəlil Məmmədovun yaşayış evi	XIX əsr	Vasif Adıgözəlov küçəsi
89	5066	Ələkbər bəyin evi	XIX əsr	Lətif İmanov küçəsi, 4
90	5067	Bulaq	XVIII əsr	Lətif İmanov küçəsi, Çuxur məhəlləsi
91	5068	Məscid	XVIII əsr	Lətif İmanov küçəsi, Çuxur məhəlləsi
92	5069	Yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 2
93	5070	Lətif İmanovun yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 9
94	5071	Yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 11
95	5072	Yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 17
96	5073	Hacı Abbas məscidi və karvansarayı	XVIII əsr	Qarabağ küçəsi, 1
97	5074	Yaşayış evi	XVIII əsr	Y.V.Çəmənzəminli, 5
98	5075	Yaşayış evi	XVIII əsr	Y.V.Çəmənzəminli, 9
99	5076	Yaşayış evi	XVIII əsr	Y.V.Çəmənzəminli, 11
100	5077	Mərdinli məscidi	XIX əsr	Sadıqcan küçəsi
101	5078	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 5
102	5079	Cahangir bəyin yaşayış evi	XIX əsr	Sadıqcan küçəsi, 9 (1)
103	5080	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 13
104	5081	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 15
105	5082	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 18
106	5083	Hacı Məmmədin yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 22
107	5084	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 24
108	5085	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 35
109	5086	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 38
110	5087	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sadıqcan küçəsi, 48
111	5088	Yaşayış evi	XVIII əsr	M.P.Vaqif küçəsi, 21
112	5089	Hacı Yusifli məscidi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi
113	5090	Yaşayış evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi, 6
114	5091	Məşədi Salmanın evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi, 7
115	5092	Culfalar məscidi	XIX əsr	Təbriz küçəsi
116	5093	Yaşayış evi	XVIII əsr	Səfixan Qarabaği küçəsi, 1
117	5094	Yaşayış evi	XVIII əsr	Səfixan Qarabaği küçəsi, 2
118	5095	Bulaq	XVIII əsr	Səfixan Qarabaği küçəsi
119	5096	Dəyirman	XX əsr	Pənahəli xan küçəsi, 6
120	5097	Hacı Əlibalanın yaşayış evi	XVIII əsr	Pənahəli xan küçəsi, 8
121	5098	Kəblə Azadın yaşayış evi	XIX əsr	Pənahəli xan küçəsi
122	5099	Bulaq	XIX əsr	Pənahəli xan küçəsi
123	5100	Hacı Sadığın yaşayış evi		Pənahəli xan küçəsi, 17
124	5101	“Çöl Qala” bulağı	XVIII əsr	Niyazi küçəsi
125	5102	Hacı İbadın evi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi, 1
126	5103	“Çöl Qala” məscidi	XVIII əsr	Niyazi küçəsi, 11
127	5104	Yaşayış evi	XVIII əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 1
128	5105	Məşədi Süleymanın evi	XVIII əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 2
129	5106	Yaşayış evi	XVIII əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 5
130	5107	Yaşayış evi	XVIII əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 9
131	5108	Yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 10
132	5109	Yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 13
133	5110	Yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 14
134	5111	Yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 17
135	5112	Musəvinin evi	XVIII əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 18
136	5113	Yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 19
137	5114	Hacı Məmməd Bağırın yaşayış evi	XIX əsr	Fatma xanım Kəminə küçəsi, 3
138	5115	Yaşayış evi	XVIII əsr	Səfixan Qarabağı küçəsi, 11
139	5116	Yaşayış evi	XVIII əsr	Səfixan Qarabağı küçəsi, 22
140	5117	Hüsü Hacıyevin yaşayış evi	XIX əsr	Səfixan Qarabağı küçəsi, 23
141	5118	Yaşayış evi	XIX əsr	Səfixan Qarabağı küçəsi, 25
142	5119	Məşədi Zeynal Hətəmovun evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 5
143	5120	Yaşayış evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 7
144	5121	Məşədi Əlinin evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 8
145	5122	Məşədi Şəhliyarın evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 9
146	5123	Yaşayış evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 14
147	5124	Yaşayış evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov, 16
148	5125	Hacı Dadaşın evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 22
149	5126	A. Əzimovun evi	XVIII əsr	Kərim bəy Mehmandarov küçəsi, 27
150	5127	Yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi
151	5128	Məşədi İbrahimin evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi, 11
152	5129	Məşədi Cəlalın evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi, 15
153	5130	Meydan bulağı		Qarabağ küçəsi
154	5131	Hacı Bəşirin yaşayış evi	XVIII əsr	Qarabağ küçəsi, 8
155	5132	Dərzi Bəhramın yaşayış evi		Nizami küçəsi, 2
156	5133	Məşədi Hüsünün yaşayış evi		Nizami küçəsi, 9
157	5134	Yaşayış evi	XVIII əsr	Nəvvab küçəsi
158	5135	Məmməd Həsən oğlunun evi	XVIII əsr	Bülbül küçəsi, 4
159	5136	Kəlbə Məhəmmədin yaşayış evi	XIX əsr	Bülbül küçəsi, 14
160	5137	Xoca Mərcanlı məscidi	XVIII əsr	Sabir küçəsi
161	5138	Xoca Mərcanlı bulağı	XVIII əsr	Sabir küçəsi
162	5139	Yaşayış evi	XVIII əsr	Sabir küçəsi, 5
163	5140	Yaşayış evi	XIX əsr	İstiqlal küçəsi, 1
164	5141	Bəhmən Mirzənin yaşayış evi	XIX əsr	İstiqlal küçəsi
165	5142	Bəhmən Mirzənin ərzaq anbarı		İstiqlalt küçəsi
166	5143	Qulam şahın yaşayış evi	XIX əsr	İstiqlal küçəsi
167	5144	N.B. Vəzirovun yaşayış evi	XIX əsr	İstiqlal küçəsi
168	5145	Köçərli məscidi	XIX əsr	İstiqlal küçəsi
169	5146	Quyuluq məscidi	XVIII əsr	Mirzə Salah Zöhrabbəyov küçəsi
170	5147	Seyid Məcidin evi	XVIII əsr	Mirzə Salah Zöhrabbəyov küçəsi, 3
171	5148	Yaşayış evi	XVIII əsr	Mirzə Salah Zöhrabbəyov küçəsi, 11
172	5149	Yaşayış evi	XVIII əsr	Mirzə Salah Zöhrabbəyov küçəsi, 12
173	5150	Bulaq	XVIII əsr	Cabbar Qaryağdıoğlu küçəsi, Seyidli məhəlləsi
174	5151	Seyidli məscidi	XVIII əsr	M.P. Vaqif küçəsi, 16
175	5152	Məşədi Qaranın evi	XVIII əsr	Cabbar Qaryağdıoğlu küçəsi, 18
176	5153	Yaşayış evi	XIX əsr	Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar küçəsi, 5
177	5154	Yaşayış evi	XIX əsr	Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar küçəsi, 19
178	5155	Kəblə Yusifin yaşayış evi		Məhəmməd Hüseyn Şəhriyar küçəsi, 30
179	5156	Zöhrabbəyovun yaşayış evi		Ocaqqulu küçəsi
180	5157	Yaşayış evi	XIX əsr	Ocaqqulu küçəsi, 4
181	5158	Yaşayış evi	XVIII əsr	Ocaqqulu küçəsi, 7
182	5159	Məşədi İbişin evi	XVIII əsr	Nizami küçəsi, 2
183	5160	Məşədi Zülfüqarın evi	XIX əsr	Nizami küçəsi, 4
184	5161	Hacı Aslanın evi	XVIII əsr	Nizami küçəsi, 6
185	5162	Yaşayış evi	XVIII əsr	Nizami küçəsi, 7
186	5163	Hacı Məlik oğlunun evi	XVIII əsr	Nizami küçəsi, 11
187	5164	Mir Həsən Vəzirovun yaşayış evi	XIX əsr	Mirzə Camal Ca küçəsi, 6
188	5165	Bulaq	XX əsr	8 Noyabr küçəsi
189	5166	Mamay məscidi	XIX əsr	8 Noyabr küçəsi
190	5167	Yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 13
191	5168	Yaşayış evi	XVIII əsr	Füzuli küçəsi, 14
192	5169	Fərəməzovların yaşayış evi		Təbriz küçəsi, 24
193	5170	Yaşayış evi	XX əsr	Təbriz küçəsi, 25
194	5691.*	M.P. Vaqifin büstü		Gövhər ağa küçəsi, 3
195	5692	Bülbülün ev-muzeyi		Bül-bül küçəsi
196	5693	Üzeyir Hacıbəyovun ev muzeyi		Şuşa şəhəri, Üzeyir Hacıbəyli küçəsi
197	5694	Mir Mövsüm Nəvvabın ev muzeyi		Nəvvab küçəsi
198	5695	Mir Mövsüm Nəvvabın qəbirüstü abidəsi		Molla Pənah Vaqif küçəsi

Şuşanın görüləsi yerləri

Xurşidbanu Natəvanın evi: Görkəmli Azərbaycan şairəsi, xan qızı adı ilə tanınan Xurşidbanu Natəvanın ikimərtəbəli evi XVIII əsrə aid tarix-memarlıq abidəsidir. Binanın birinci mərtəbəsində xidməti xarakterli və xidmətçilərin yaşaması üçün nəzərdə tutulmuş yeddi otaq yerləşir. Cənub tərəfdə üç giriş qapısı yerləşir. Onlardan ortada yerləşən qapı dəhlizə, yanlarda yerləşən digər iki qapı isə yan otaqlara aparır.

Molla Pənah Vaqifin muzey-məqbərəsi: Görkəmli Azərbaycan şairi Molla Pənah Vaqifin muzey-məqbərə kompleksinin inşasına memar A.V.Salamzadə və E.İ Kanukovun layihəsi əsasında 1977-ci ildə başlanılmışdır. Kompleksin açılışı 1982-ci ilin yanvar ayında olmuşdur. Kompleks Şuşa şəhərinin görkəmli yeri olan Cıdır düzünə yaxın bir ərazidə dahi şairin məzarı üstündə inşa edilmişdir. Burada M.P. Vaqifin Şuşa həyatını əks etdirən dövrə aid olan 80-ə yaxın eksponat da sərgilənirdi.

Üzeyir Hacıbəyovun ev-muzeyi: Dahi Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəyovun Şuşadakı ev-muzeyi 1959-cu ildə yaradılmışdır. Ev-muzeyi 1992-ci il Şuşanın erməni qəsbkarları tərəfindən işğalına kimi fəaliyyət göstərmişdir. Muzeyin ekspozisiyasında Hacıbəyovlar ailəsinə məxsus ev əşyaları ilə yanaşı, Üzeyir bəyin şəxsi əşyaları, şəkilləri, kitabları, ona həsr olunmuş və muzeyə bağışlanmış kitablar mühüm yer tuturdu.

Cıdır düzü: Cıdır düzü Şuşa şəhəri yaxınlığında yerləşir. Bu düzənlik dərəyə və Daşaltı çayının 200 metr aşağıdan axan Daşaltı dərəsinə baxır. Cıdır düzü dağlar qoynunda yerləşən, şəhərin yeganə və böyük hamar ərazisidir.

Gövhərağa məscidləri: Qarabağın sonuncu xanı İbrahim xanın qızı Gövhərağa (əsl adı Gövhərnisə) həm də öz dövrünün məşhur xeyriyyəçilərindən olmuşdur. Onun vəsaiti hesabına tikilən Aşağı Gövhərağa məscidi Şuşa şəhərində 1874-1875-ci illərdə memar Kərbəlayı Səfixan Qarabaği tərəfindən inşa edilmişdir.

Şuşa qalası: Pənahəli xanın müdafiə məqsədi ilə tikdirdiyi qala Şuşa ovalığında əlçatmaz, hətta mühasirədə olan yerdə tikilmişdir. Qala hər tərəfdən sıx meşələrlə əhatə olunmuş və bəzi hissələrdə yarğanlarla bitmişdir ki, bu da düşmən tərəfindən keçilməz sədd hesab olunurdu. Şuşa qalasının tikintisinə şair Molla Pənah Vaqif də rəhbərlik etmişdir.